Projekt partnerski w zakresie depopulacji

W maju 2018 roku Krajowe Obserwatorium Terytorialne (MIiR, dziś: MFiPR) ogłosiło konkurs dotacji dla Regionalnych Obserwatoriów Terytorialnych na realizację wspólnych prac analitycznych. Województwo opolskie we współpracy z województwami: świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim, przygotowały wniosek konkursowy na realizacją projektu, pn.:

„Programowanie działań minimalizujących skutki depopulacji na przykładzie województw: opolskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego”.

W lipcu rozstrzygnięto konkurs, a projekt złożony przez Opolskie Obserwatorium Terytorialne (Lider projektu) i Partnerów, otrzymał dofinansowanie.

Projekt objął realizację działań o charakterze badawczo-analitycznym, wdrożeniowym i informacyjnym.

Czas trwania projektu: od 13.07.2018 do 30.12.2019.

Za główny cel projektu przyjęto: nakreślenie, zaplanowanie, oszacowanie, wypracowanie i upowszechnienie sposobów wdrożenia rozwiązań (działań zaradczych) minimalizujących skutki depopulacji w województwach: opolskim, świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim, w perspektywie do 2030 roku.

Cele szczegółowe projektu to:

Zdiagnozowanie problemu depopulacji w regionach objętych badaniem oraz trendów dla tych obszarów wynikających z prognoz ludnościowych.
Przegląd i ocena programów oraz działań i instrumentów realizowanych na poziomach: lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim, mających na celu przeciwdziałanie depopulacji.
Nakreślenie prognoz wraz z analizą przewidywanych konsekwencji w relacji do systemu społeczno-gospodarczego i układu przestrzennego badanych obszarów i poszczególnych województw oraz określenie scenariuszy rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego dla nich do 2030 roku.
Regionalne programowanie działań zaradczych i minimalizujących skutki wyludniania się oraz analiza i ocena możliwości ich wdrożenia.

Projekt wpisał się w horyzontalne wyzwanie rozwojowe “Strategii rozwoju województwa opolskiego do 2020 r.” określone, jako: zapobieganie i przeciwdziałanie procesom depopulacji. Problem starzejącego się społeczeństwa został także dostrzeżony w “Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do roku 2025″, gdzie zauważono, iż trend starzenia się społeczeństwa stwarza możliwości, na które trzeba się przygotować. Jednocześnie w dokumencie tym podkreślono, że szansą rozwoju województwa jest wzrost popytu na oferowane w regionie usługi dla starzejącego się społeczeństwa, a także wskazano potrzebę zbadania stanu oraz potencjału rozwojowego usług tego typu. W przypadku woj. świętokrzyskiego udział w projekcie, pozwoli Zarządowi Województwa na określenie skali zjawiska depopulacji oraz jego przewidywanego wpływu na sytuację społeczno-gospodarczo-przestrzenną regionu, w tym podjęcie stosownych interwencji. Dodatkowo pozwoli na skoncentrowanie lub dostosowanie projektów dofinansowujących odpowiedni obszar, z uwzględnieniem inteligentnych specjalizacji województwa świętokrzyskiego i zróżnicowania terytorialnego (również z odniesieniem do Obszarów Strategicznych Interwencji).

Projekt został współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020 (w 85%), w ramach dotacji na działania w zakresie wspólnych prac analitycznych Regionalnych Obserwatoriów Terytorialnych, udzielonej przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju (Krajowe Obserwatorium Terytorialne). Całkowita wartość projektu wyniosła 430 123,39 zł (w tym 365 604,88 zł dofinansowanie z UE i 64 518,51 zł z budżetu państwa).

Kluczowym elementem projektu było badanie, pn.: „Wpływ depopulacji na perspektywy rozwojowe województw: opolskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego”, zrealizowane przez niezależnego Wykonawcę zewnętrznego – konsorcjum: Bluehill Sp. z o.o. z Warszawy oraz EPRD Biuro Polityki Gospodarczej i Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. z Kielc. Dzięki realizacji badania zgłębiono wiedzę dotyczącą kondycji demograficznej badanych regionów oraz perspektyw ich rozwoju społecznego, gospodarczego i przestrzennego. Zespół badawczy Wykonawcy stworzył także katalogi działań, jakie należy podjąć, by przeciwdziałać, zminimalizować lub dostosować się do niekorzystnych zmian demograficznych w poszczególnych regionach.

Badanie przeprowadzono w oparciu o wspólną metodologię (Raport metodologiczny), jednak Raporty cząstkowe, Raporty rekomendacyjne, a także Prezentacje multimedialne i animacje, z uwagi na specyfikę poszczególnych województw, zostały opracowane odrębnie dla każdego z regionów.

Zapraszamy do lektury.